Carriage C 6478 van Stichting Stoomtrein Goes Borsele

NS stelde eind jaren '20 en begin jaren '30 van de vorige eeuw veel houten 2- en 3-assige coupérijtuigen wegens ouderdom buiten dienst. Om in het ontstane tekort te voorzien werd bij Beijnes, Werkspoor en HaWa (D) in 1930 een serie van 70 nieuwe vierassige coupérijtuigen voor de 3e klasse besteld. Het werden geen houten maar stalen rijtuigen. Ze hadden niet bij elke coupé een portier aan beide zijden, maar slechts om en om. De 12 coupé's hadden dus slechts 6 deuren aan elke zijde. In het midden van het rijtuig bevonden zich twee toiletten. De coupé's waren verbonden door een middengang, maar er waren geen overloopbruggen en vouwbalgen om naar een ander rijtuig te kunnen doorlopen. Het betrof de serie C 6401 - 6470, benaming C12c, gewicht ca 50 ton. Ze waren evenals de houten vierassige rijtuigen voorzien van treeplanken over de gehele lengte.

In 1933 volgde nog een nabestelling van 15 rijtuigen, met dezelfde indeling, maar met een gelaste i.p.v. een geklonken constructie. Daardoor viel het gewicht 8 ton lager uit, namelijk ongeveer 42 ton. Serie C 6471 - 6485 (C12c).

Het waren de eerste en laatste coupérijtuigen van NS.

In 1932 35 bijbehorende 1e en 2e klas-rijtuigen van de serie AB 7521 - 7555 besteld, maar die pasten niet echt bij de C 6400-en. Ze waren namelijk voorzien van een zijgang met afsluitbare coupé's, en eindbalkons met overloopbruggen en vouwbalgen. Ze hadden mede door hun vlakke zijwanden en het hoge dak een geheel ander uiterlijk. Daardoor werden ze voornamelijk in het buurlandverkeer ingezet.

Bij het invallen van de Duitsers in 1940 werden 4 C 6400-en vernield, 2 werden er na 1945 als onherstelbaar zijnde gesloopt, en 16 rijtuigen werden in 1949 als blijvend vermist afgevoerd.

De rijtuigen werden zelden in afzonderlijke treinen met alleen 6400-en en 7500-en vervoerd, maar men kon ze verspreid in veel snel- en stoptreinen tegenkomen. Pas na de sloop van het houten materieel in 1956 werden 6400-en en 7500-en gecombineerd tot complete treinen, bijvoorbeeld in de sneltreinen tussen Amsterdam en Den Helder.

Toen de oude 1e klasse in 1956 verviel, werd de oude 2e klasse de nieuwe 1e klasse, en de oude 3e klasse werd 2e klasse nieuwe stijl. De C 6400-en werden toen B 6400-en.

Na een werkzaam leven begon de sloop van de serie B 6400 in 1962 en eindigde in 1966.

De C 6478 werd in 1963 buiten dienst gesteld, maar niet direct gesloopt. In 1965 was ze er nog, waardoor ze in aanmerking kwam voor plaatsing op een kinderspeelplaats bij Transwijk in Utrecht.

In 1991 dreigde alsnog sloop, want de kinderspeelplaats wilde van het verwaarloosde rijtuig af. De Stibans ontfermde zich er over en bracht het rijtuig terug in de oude donkergroene kleur, waarna het een tijdelijk onderkomen vond bij de VSM in Beekbergen.

Sinds 1994 maakt het rijtuig deel uit van de collectie van het Spoorwegmuseum, dat het rijtuig in Blerick stalde in afwachting van een nadere beslissing.

Er zijn nog geen plannen voor herstel. (BS 22/11'08)

Sinds april 2009 is dit rijtuig in het bezit gekomen van de Stoomtrein Goes-Borsele, mede mogelijk gemaakt doordat het Spoorwegmuseum (Spm) het betreffende rijtuig geschonken heeft aan de SGB, waar het prima past in het masterplan van de SGB, daar het rijtuig van de jaren '30 van de voorgaande eeuw stamt, en zo de groeiende collectie prima aan kan vullen. Op termijn zal de SGB het rijtuig naar zijn oorspronkelijke staat terug gaan restaureren. (rcvm 30/04/2009)