Motorrijtuig GTr 72 van TS-Depot Scheveningen (TS Schev)
In bruikleen van de Electrische Museumtramlijn Amsterdam | |
---|---|
Naam | Union Tweeramer |
Tractievorm | Electrisch |
Fabrikant | Ungarische Waggon und Maschinen Fabrik AG, Györ, Hongarije |
Bouwjaar | 1903 |
Spoorwijdte | 1435 mm |
Standplaats | Amsterdam |
Bedrijfswaardig | ja |
Asindeling | Bo' |
Vermogen | 28 kW / 38 Pk oorspr; nu 37 kW / 50 PK (20,6 kW) |
Tractiedetails | 2 motoren van 18 kW / 25 Pk. |
Oorspr.eigenaars | Gemeente Tram Amsterdam (GTr), Gemeente Vervoer Bedrijf Amsterdam (GVBA) |
Hist. nummers | GTr 72, GVBA 72 |
Deze motorwagen is in 1903 in dienst gesteld en gebouwd door de Ungarische Waggon- und Maschinen Fabrik A.G. in Gyor (Raab), Hongarije als onderdeel van de serie 15 -229.
In de periode van 1907 tot 1910 werden de open balcons van deze motorwagens voor de gezondheid van het personeel voorzien van een 5-delige glaspui. De instapopeningen konden afgedekt worden met zijltjes. In 1915 werden afgeronde bumpers aangebracht, iets wat deze motorrijtuigen hun kenmerkende uiterlijk gaf. Vele jaren reden deze motorwagens tot ongeveer 1925 op lijn 11, Station CS - Utrechtschestraat - Station WP - Station Muiderpoort.
Tussen 1925 en 1927 werd de 72 verbouwd tot "eenmanwagen". Deuren werden aangebracht en aan de zijkanten werden de letters "E.M.W." aangebracht en op het front een witte streep met de tekst "EENMANWAGEN". In 1933 werd dit weer teruggewijzigd en werd gelijk de kleurstelling veranderd in het gebruikelijke blauw met grijs bij de ramen. In 1940 werd de 72 nogmaals "Eenmanwagen", speciaal om dienst te doen op lijn 22. doordat deze lijn de onderdoorgangen bij het station aan beide zijden passerde werden de balcons crémekleurig geschilderd voor een betere zichtbaarheid.
De 72 verhuisde na de bevrijding naar lijn 18 (Nassauplein - Sloterdijk) en heeft daar net het eind van de serie inzet op 31 december 1950 meegemaakt omdat het motorrijtuig enkele dagen voor het eind defect ging. Officieel werd de 72 in 1951 afgevoerd. Na een tijdje doelloos in de remise staan werd het motorrijtuig verkocht als tuinhuisje/schuur. De eigenaar las op een gegeven moment iets over het terughalen van een oude tram naar Haarlem en nam contact met de mensen op. Zo kwam het motorrijtuig op 24 decemer 1985 bij de musemlijn terecht.
Getracht werd het motorrijtuig te restaureren, De Tramweg Stichting liet een nieuw onderstel voor de wagenbak bouwen en de restauratie nam een aanvang. Het motorrijtuig werd overgenomen door het Tram Museum Amsterdam en werd medio 1999 onderdeel van een beslaglegging waardoor de restauratie stopte. Het motorrijtuig kwam in het voorjaat van 2002 naar de Tramweg Stichting, die alsnog de benodigde budgetten voor restauratie probeerde te verkrijgen. Eind 2003 werd een mogelijkheid gevonden om de restauratie voort te zetten en de bak op te bouwen als HTM 2 voor de viering van het 100 jarig bestaan van de electrische beugeltram. De Amsterdamse 72 was practisch identiek aan de Haagse tweeramers.
Voor de opbouw werd gebruik gemaakt van motoren en schakelkasten van het trambedrijf van Lissabon. Na de viering in den Haag is het motorrijtuig uiterlijk weer als GTr 72 uitgedost. Bekeken wordt nog of in de toekomst verder gerestaureerd kan worden als Eenmanswagen.
Op 1 juni 2012 is het rijtuig overgebracht naar het Openlucht museum in Arnhem ter gelegenheid van de presentatie van de herbouw in het museum van een stuk van de Amsterdamse Westerstraat.
Inmiddels is het motorrijtuig op 18 augustus 2012 weer naar de TS Scheveningen overgebracht en zal weer in de staat HTM 2 zal worden gebracht. Als zodanig zal het actief blijven tot de viering van 150 jaar Tram in 2014.
Het motorrijtuig is eigendom van de Tramweg-Stichting.
Data beheerd door:
W. Adriaanse, email: wadriaanse1985(a)gmail.com
Vervang (a) door @, dit is een antispam maatregel.